سوالات علوم پنجم / درس سوم : رنگین کمان

۱ -رنگین کمان چیست ؟ پاسخ: اگر پس از باران بلافاصله خورشید نمایان شود ، نور آن به ذره های آب که هنوز در هوا وجود دارند می تابد . ذره های زیر آب ، نور خورشید را به رنگ های سازنده آن تجزیه می کنند یعنی رنگ های گوناگون نور خورشید را تجزیه می کنند و در نتیجه رنگین کمان درست می شود .

۲ -چرا رنگین کمان همیشه در آسمان نیست ؟ پاسخ: در روزهای بارانی ، هنگامی که باران تمام می شود چون ذره های آب در هوا وجود دارد و با تابش آفتاب رنگین کمان ایجاد می شود و در روزهای عادی این امکان وجود ندارد

۳ -چگونه می توان رنگین کمان درست کرد ؟ پاسخ: تاباندن نور به لوله ی خودکار بی رنگ و نمایش روی کاغذ سفید استفاده از آب فشان و شلنگ آب در روز آفتابی استفاده از تشت آب و قرار گرفتن آینه ی کج در آن استفاده از منشور ۴ -منشور چیست ؟ پاسخ: قطعه ای شیشه ای است که پرتو نور سفید را پس از شکستن تجزیه نموده و رنگین کمان را می سازد

۴ -منشور چیست ؟ پاسخ: قطعه ای شیشه ای است که پرتو نور سفید را پس از شکستن تجزیه نموده و رنگین کمان را می سازد

۵ -گاهی نور در طبیعت هنگام عبور از یک قطره آب ، به رنگ های گوناگون تجزیه نمی شود بلکه تصویری از جسم درون قطره ی آب تشکیل می شود

۶ -ذره بین را تعریف کنید ؟ پاسخ: بزار نوری است که معمولا آن را از جنس شیشه و پلاستیک می سازند . شکل شبیه عدس است یعنی لبه ها نازک و وسط آن ضخیم است این ابزار نوری ، پرتوهای نور را می شکند و در یک نقطه به نام کانون جمع می کند

۷ -کانون عدسی را تعریف کنید ؟ پاسخ: وقتی نور خورشید به ذره بین می تابد ، ذره بین نور خورشید را در یک نقطه جمع می کند . به همین دلیل در این نقطه گرمای زیادی بوجود می آید . اگر این نقطه نورانی را برای مدتی روی کاغذ ثابت نگه دارید کاغذ می سوزد . این نقطه کانون عدسی است

۸ -چگونه می توانیم اجسام ریز را درشت کنیم ؟ پاسخ: استفاده از لیوان آب استفاده از کف لیوان استفاده از ذره بین (عدسی )

۹ -شرایط دیدن رنگین کمان چیست ؟ پاسخ: پس از باران بلافاصله خورشید در آسمان ظاهر شود قطرات زیر باران در هوا معلق باشند پشت به خورشید قرار بگیریم

۱۰ -تصویر در ذره بین چگونه است ؟ پاسخ: اندازه تصاویر بزرگ و وارونه است

۱۱ -از کاربرد عدسی ها و ذره بین ها در زندگی مثال بزنید پاسخ: بزرگنمایی اجسام ریز ( میکروسکوپ – عینک ) بزرگنمایی تصاویر دور ( تلسکوپ ) انداختن تصویر روی فیلم ( دوربین ) دیدن اجسام دور یا نزدیک ( عینک ) 1- چند نوع عدسی داریم؟ پاسخ: دو نوع 1- عدسی های همگرا ( محدّب ) 2- عدسی های واگرا ( مقعّر). 2- عدسی همگرا ( محدّب ) چه مشخصاتی دارد؟ پاسخ: لبه هایش نازک و وسط آن ضخیم تر از لبه هایش است. نور را از خود عبورداده و روی کانون متمرکز می کند. 3- عدسی واگرا ( مقعّر ) چه مشخصاتی دارد؟ پاسخ: لبه هایش ضخیم و وسط آن نازکتر از لبه هایش است. نور را ازخود عبور داده و پرتوهای آن را پراکنده می کند. 4- رعدو برق چگونه به وجود می آید؟ پاسخ: از برخورد ابرهایی که الکتریسیته ی ساکن مثبت و منفی دارند، رعدوبرق ایجاد می شود. 5- چند نوع عدسی داریم؟ پاسخ: دو نوع. اول:عدسی محدّب ( کاو یا برآمده ) دوم: عدسی مقعّر ( کوژ یا فرورفته ) 6- ذرّه بین نور را چه می کند؟ پاسخ: ذرّه بین نور را از خود عبور داده و در یک نقطه جمع کرده و حرارت زیادی در آن نقطه به وجود می آید. به این نقطه کانون عدسی می گویند. 7- کاربرد عدسی ها چیست؟ پاسخ: عدسی ها را در شکلها و اندازه های گوناگون می سازند و از آنها در بسیاری از وسایل استفاده می کنند. 8- چگونه با استفاده از ذرّه بین آتش درست می کنند؟ پاسخ: ذرّه بین را طوری قرار می دهند که نور خورشید را روی نقطه ای از جسمی جمع کند. در اثر ایجاد حرارت، جسم آتش می گیرد. 9- از عدسی در چه وسایلی استفاده می کنند؟ پاسخ: در عینکهای طبی، در دوربین های عکاسی، در دوربین های شکاری، در تلسکوپها، در میکروسکوپها، در دستگاههای نمایش فیلم در سینما و در ساعت سازی ها. 10- از عدسی ها چه استفاده ای می شود؟ پاسخ: برای نشان دادن تصویری بزرگتر از جسم، برای دیدن اجسام در فواصل دور ( دوربین ها )، در عینکها برای اصلاح مشکلات بینایی بیماران.

11- نور شدید چه خطراتی برای چشم دارد؟ پاسخ: نور شدید به چشم آسیب می رساند. بدون استفاده از عینکهای مخصوص به نور شدید مانند خورشید، نور دستگاه جوشکاری و لامپهای قوی نگاه نکنید چون قرنیه ی چشم شما صدمه می بیند.

12- چه نکاتی را باید در زمان مطالعه رعایت کنید تا چشمتان آسیب نبیند؟ پاسخ: در نور کم و بسیار زیاد مطالعه نکنید. هنگام مطالعه نور از سمت چپ به نوشته بتابد. هنگامی که در خودرو درحال حرکت نشسته اید مطالعه نکنید. فاصله ی کتاب یا نوشته از چشممان حدود چهل سانتیمتر باشد. هنگام نوشتن اگر راست دست هستید نور از سمت چپ و اگر چپ دست هستید نور از سمت راست به نوشته بتابد.